In dit artikel komen de volgende onderwerpen aan bod:
- Wat is een Gastric Bypass?
- Hoe werkt een Gastric Bypass?
- Wat zijn de criteria om in aanmerking te komen voor een Gastric Bypass?
- Waar kun je een Gastric Bypass krijgen?
- De voor- en nadelen van een Gastric Bypass
- Risico’s van een Gastric Bypass operatie
- Wat kost een Gastric Bypass?
- Is een Gastric Bypass cosmetische chirurgie?
Wat is een Gastric Bypass?
Hoe werkt een Gastric Bypass?
Om een beter beeld te krijgen van de weg die het voedsel aflegt bij iemand met een Gastric Bypass hebben wij hieronder een illustratie gemaakt. Ga met je muis of vinger over de getallen.

De slokdarm van een patiënt met een normale anatomie. Via deze weg komt de voeding binnen.
De maag van een patiënt met een normale anatomie. De maag heeft drie functies: het verder kneden en fijnmaken van voedsel dat via de slokdarm uit de mond komt, het doden van bacteriën en het afbreken van eiwitten en vetten.
De twaalfvingerige darm bevindt zich hier. Deze regelt de frequentie van het legen van de maag, neutraliseert sappen en breekt voedingsstoffen af en neemt deze op.
Dit is de dunne darm. Een van de belangrijke taken van de dunne darm is het verteren en opnemen van voedingsstoffen.
Dit is de slokdarm van een patiënt met een Gastric Bypass. Hier komt de voeding binnen.
Dit is de verkleinde maag ookwel "kiwi maag" genoemd. Hier blijft de voeding opgeslagen. Anders zoals bij een patiënt met een normale anatomie worden vetten en eiwitten hier in mindere maten afgebroken.
Dit is een stuk dunne darm wat is vastgemaakt aan de kiwimaag. Deze heeft eigenlijk alleen een doorgangsfunctie. Omdat alle verteringssappen nu nog niet aan het eten zijn toegevoegd zal de opname van voedingsstoffen over dit hele stuk darm, tot de splitsing, niet tot nauwelijks werkzaam zijn.
Dit is de restmaag. Deze heeft enkel de functie om de verteringssappen door te voeren. Omdat dit gebied niet verwijderd wordt, is een Gastric Bypass omkeerbaar.
Hier komen de verteringssappen samen met de voeding, vanaf nu gaat het lichaam voedingsstoffen opnemen.
Het effect van deze late toevoeging is dus dat het lichaam minder caloriën opneemt waardoor de patiënt afvalt, naast dat er dus ook minder voeding genuttigd kan worden door de smalle maag.
Wat is het Dumping Syndroom?
Wanneer er te vet, te suikerrijk of niet goed gekauwde voeding in de dunne darm terechtkomt ontstaat er een “dumping syndroom”. Bij een patiënt met een normale anatomie blijft voedsel 2-3 uur in de maag. Het wordt hier gekneed en fijngemalen en in kleine hoeveelheden afgegeven aan de dunne darm die klaar is om de voedselbrokken te ontvangen. Wanneer er te grote voedselbrokken in de dunne darm van een Gastric Bypass patiënt komen, trekt dit veel vocht aan. Dit vocht komt uit de bloedvaten omliggend en voegt zich bij de voedselbrokken in de dunne darm. Hierdoor krijgt de patiënt een onbehagelijk gevoel: extreem vol zitten, diarree en darmkrampen. De bloeddruk daalt omdat er minder vocht in het bloedvatenstelsel zit. Ter compensatie gaat het hart sneller kloppen om genoeg zuurstof bij alle organen te krijgen en treden er hartkloppingen, duizeligheid, sufheid en algehele malaise op. Je kunt er letterlijk koud zweet van krijgen en van flauwvallen!
Samengevat komt het gewichtsverlies dus zo tot stand:
- De maag is klein waardoor er snel een vol gevoel optreed.
- Hormonale verandering waardoor eetlust afneemt.
- De darmomleiding zorgt ervoor dat er minder calorieopname is.
- Een onbehagelijk gevoel van het verkeerde eten (dumpingsyndroom) weerhoudt iemand van het nuttigen van ongezond voedsel.
Criteria om in aanmerking te komen voor een Gastric Bypass
calorieopname is.
De IFSO criteria zijn:
- Leeftijd tussen de 18 en 65 jaar
- BMI van >40 óf
- BMI >35 met bijkomende gezondheidsproblemen (co-morbiditeiten) zoals diabetes, reumatische klachten, slaapapneu, hoge bloeddruk etc.
- De patiënt dient écht zijn levensstijl aan te passen, regelmatig op controle te komen en naar therapeutische bijeenkomsten te komen.
- De operatie moet dienen als een last resort. De patiënt moet al onder begeleiding van een diëtist hebben gestaan en meerdere afvalpogingen hebben gedaan.
- Goedkeuring van een multi disciplinair team (psycholoog, diëtist, bariatrisch chirurg).
- Er mag geen sprake zijn van een eetstoornis of overmatig alcoholgebruik.
Waar kun je een Gastric Bypass laten doen?
Een Gastric Bypass vindt plaats door middel van een operatie in het ziekenhuis of een privé kliniek. Een doorverwijzing van de huisarts is bijna altijd nodig om een Gastric Bypass te mogen krijgen. Indien je niet in aanmerking komt door de gestelde eisen zijn er nog wel mogelijkheden. In sommige klinieken worden mensen al vanaf een BMI >32 geholpen. De kosten voor de operatie en het verblijf worden dan in de meeste gevallen niet gedekt door de verzekering. Ook in België is de operatie mogelijk, o.a. dr. Dillemans van het AZ Sint-Jan in Brugge helpt patiënten met een goede motivatie met overgewicht maar nog geen BMI >35.
De voor- en nadelen van een Gastric Bypass
De voordelen
- Gunstige resultaten op lange termijn
- Snel gewichtsverlies
- De procedure is omkeerbaar.
- Gunstig effect op diabetes, slaapapneu, hoge bloeddruk of andere obesitasgerelateerde klachten.
- Beter zelfbeeld waardoor het leven weer leuk word!
De nadelen
- Kans op te korte aan essentiële voedingsstoffen (bijvoorbeeld vit B12).
- Levenslang vitaminesupplementen in hoge dosis slikken is vereist.
- De anticonceptiepil is vanwege de verminderde opname niet meer betrouwbaar. Geadviseerd wordt om voor een spiraal of prikpil te gaan.
- Kans op dumping, al is dit ook een “gunstig effect” omdat dit men er van behoedt om ongezond en snel te eten. Er bestaat ook nog zoiets als late dumpingklachten waarbij hypoglykemie op kan treden (lage bloedsuiker/hypo).
- Met het afvallen krijgen veel mensen, tot in het extreme, haaruitval.
- Je mag 1 tot 2 jaar na de operatie niet zwanger worden.
- Van het overmatige afvallen kan overtollig huid ontstaan waardoor het zelfbeeld laag blijft en mogelijk een huidoperatie nodig is.
- Verhoogd risico op galstenen vanwege het snelle afvallen.
- Kans op maagzweer/maagklachten is groter. Een patiënt met een Gastric Bypass mag geen NSAID’s (ibruprofen, naproxen, diclofenac) hebben.
- Kans op darmafsluitingen/verdraaiingen/verklevingen is groter.
Risico’s van een Gastric Bypass operatie
Direct na of tijdens de operatie
Bijna iedere operatie geeft risico op trombose (bloedpropjes). Deze kunnen klein zijn en tot nauwelijks problemen leiden, maar ook groot zijn en voor een longafsluiting zorgen. Daarom moet iemand met een Gastric Bypass operatie enige tijd bloedverdunners in vorm van spuitje (Fragmin/Dalteparine) krijgen.
Indien de nietjes en hechtingen niet goed bevestigd zijn kan er een naadlekkage optreden. Er kan dan voedsel de buik inlopen waardoor een peritonitis ontstaat (buikvliesontsteking). Dit kan een zeer ernstige bloedvergiftiging en IC opname veroorzaken. Tijdens de operatie wordt er wel met blauwe vloeistof (methyleen blauw) getest op lekkages om dit zoveel mogelijk vroegtijdig te ontdekken.
Er kan een (na)bloeding optreden tijdens de operatie en daarna. Je zult dan opnieuw geopereerd worden om deze bloeding te stelpen en bij grote bloedingen is bloedtransfusie vereist.
Door niet-steriel werken of onvoldoende hygiëne kan er een wondinfectie inwendig of uitwendig (aan de littekens) ontstaan. Vaak is antibiotica via het infuus nodig.
Helaas overlijden 2 op de 1000 patiënten tijdens of ten gevolge van een maagverkleiningsoperatie. Dit cijfer is ongeveer gelijk aan het risico van ieder andere opatie.
Risico’s op lange termijn
Door een vitamine B1 te kort kunnen de zenuwuiteinden van vingers en tenen minder gevoel geven. Dit wordt tegengegaan door levenslang vitaminesupplementen slikken en frequente controle van de vitaminestatus (2x per jaar)
De kans op een maagzweer is groter. Om de risico’s zo klein mogelijk te houden mag een patiënt met een Gastric Bypass geen NSAID’s (ibruprofen, naproxen, diclofenac) slikken.
Doordat er geopereerd is aan de darmen kan er een lege holte ontstaan in de buik waar een stuk darm klem tussen kan komen te zitten. Hier is meestal een operatie voor nodig om dit te herstellen en zal veel pijn geven.
Door verminderde opname van calorieën en dus voedingsstoffen kan een vitaminetekort optreden.
5-50% van de patiënten krijgt last van galstenen door het snelle afvallen. Er zijn momenteel onderzoeken bezig, waarbij bij de Gastric Bypass operatie al preventief de galblaas verwijderd wordt.
Wat kost een Gastric Bypass?
Primaire kosten
Secundaire kosten
Vooraf aan de operatie is vaak een shake-dieet noodzakelijk om de lever te laten slinken. Een vette lever kan namelijk voor complicaties zorgen tijdens de kijkoperatie. Een dieet wat vaak aangeraden wordt is het Modifast dieet. Deze kosten zijn de voor eigen portemonnee.
Is een Gastric Bypass cosmetische chirurgie?
Nee, een Gastric Bypass valt niet onder cosmetische chirurgie. Voorop staat namelijk de gezondheidswinst die te behalen valt met het gewichtsverlies. Zo heeft de Gastric Bypass namelijk onder andere gunstige effecten op diabetes. Het is ook al langer bekend dat bariatrische chirurgie helpt bij het reduceren van hart- en vaatziekten met wel 40 procent. Dit wil echter niet zeggen dat de cosmetische / uiterlijke winst die met een Gastric Bypass te behalen valt, geen motivatie mag zijn.
‘Mijn maaghernia is verholpen, ik word lichter, mijn soms te hoge bloeddruk zal dalen en de kans dat ik door overgewicht diabetes zal krijgen, is verkleind.’
Patty Brard, 2018