Vermijd transvetten uit je voedingspatroon!
Transvetten zijn geen nutriënten. Toch worden ze enorm veel gebruikt in de voedselindustrie. Transvetten maken voedsel bijvoorbeeld knapperig en krokant. Het zijn vaak producten die langer in de schappen kunnen blijven (zoals diepvries, snoep, gebak, koekjes en kant en klare producten).
Wat zijn de nadelen van transvetten?
Transvetten kennen vele nadelen. De vier belangrijkste boosdoeners zijn:
- Transvetten kunnen de kans op overgewicht vergroten
- Transvetten kunnen de kans op allergieën verhogen
- Transvetten kunnen je immuunsysteem verzwakken
- Transvetten kunnen je hormonen uit balans brengen
Veel voedselproducenten en fastfoodketens hebben het transvetgehalte verwijderd of verlaagd.Toch liggen de transvetten nog steeds op de loer in veel voedingsmiddelen. Het zijn de industriële transvetzuren. Hoe meer junkfood en gefrituurde rommel je eet, hoe meer je binnen krijgt.
Hoe worden transvetten gevormd?
Er zijn twee manieren waarop transvetten worden gemaakt:
Natuurlijke transvetten
: zijn gemaakt door bacteriën die leven in de voormaag (of pens) van runderen, schapen, geiten en herten. Dit betekent dat ze van nature voorkomen in vlees zoals rund, lam, geit en wild, maar ook zuivelproducten die afkomstig zijn van deze dieren, zoals melk, kaas, boter en room. Er is weinig bewijs tegen, maar het is goed om te weten dat ze bestaan.
Industriële transvetten
: worden gevormd wanneer vetten en oliën worden gehydrogeneerd of ontgeurd. Tijdens hydrogenering worden vloeibare plantaardige oliën gehydrogeneerd (waterstof wordt er doorheen geblazen in aanwezigheid van een katalysator) om ze om te zetten in vaste en halfvaste vetten. Dit proces verandert de moleculaire structuur van de vetzuren, waardoor een deel – van 30 tot 60 procent – verandert in de trans-vorm. Transvetten zijn de chemische tegenhanger van de gebruikelijke cis-vorm.
Waar vind je transvetten?
Al eeuwenlang consumeren mensen ze in kleine hoeveelheden van boter, melk, rund en lam. Dus de consumptie van transvetten is niet nieuw. Het goede nieuws is dat er geen bewijs is dat de natuurlijke vormen van transvet gevaarlijk zijn. De gefabriceerde vormen van transvetten zijn echter een ander verhaal.
Terug naar de jaren ’70
Terug in de jaren 70 werden dierlijke vetten zoals boter, varkensreuzel en rund, beschuldigd van het bijdragen aan hartkwalen en kanker, dankzij hun verzadigde vetgehalte. Om deze schrik voor de gezondheid aan te pakken, schakelden de fabrikanten over op plantaardige oliën die als gezond werden beschouwd omdat ze weinig verzadigde vetten bevatten. Fabrikanten moesten echter een manier vinden om ze solide te maken voor textuur, smeerbaarheid, knapperigheid en houdbaarheid. Als je friet zonder transvet wilt bakken, moet je de olie op de een of andere manier stollen. Hydrogenering van vetten maakte dit mogelijk.
De meeste dierlijke vetten zoals boter bevatten van nature ongeveer 3 procent van hun totale vet als transvet. Als je dit vergelijkt met een gehydrogeneerde bakvet, zal je gealarmeerd zijn om te ontdekken dat het bakvet 30 procent transvet bevat van zijn totale hoeveelheid vet bevat. Dat is 10 keer meer dan dat van nature voorkomt in dierlijke vetten. Dat was ook de reden waarom gezondheidsinstanties zich gaan maken over transvetten.
Deze 13 producten bevatten veel transvetten
Gefabriceerd voedsel dat jij en ik ‘junkfood’ zouden noemen, is het voedsel dat hoogstwaarschijnlijk veel transvetten bevat. Eet minder van deze hieronder vermelde producten om je transvet inname te verminderen,
- Margarine en halvarine
- Bioscoop popcorn – Popcorn is op zichzelf is een gezonde snack. Maar wanneer je popcorn in de bioscoop koopt is deze getopt met boter (voor de geur) en zoetstoffen voor de smaak.
- Goedkope olie
- Gebakken zoute snacks (chips)
- Zoete koekjes
- Donuts en andere zoetigheden, in het bijzonder bevroren
- Gefrituurde fastfoodproducten zoals frites, patat, snacks, pizza’s, loempia’s
- Gebak en taarten
- Kant en klare cakemixen
- Kant en klare maaltijden
- Kant en klare sauzen en mixen
- Koffiemelk en koffiemelkpoeder
- Bladerdeeg producten
Staan transvetten op het etiket?
Op dit moment zijn fabrikanten verplicht om ALLEEN het totale onverzadigde vet en verzadigde vet te vermelden – niet het transvet. Maar als een claim wordt gedaan zoals ‘Geen transvet’ of ‘Geen cholesterol’, moet de hoeveelheid transvet worden vermeld op het voedingsinformatiepaneel aan de achterkant. Bijna alle margarines zeggen dit op hun website. Bedrijven mogen afronden en “0 gram” op het voedingswaarde etiket en plaatsen het als hun product minder dan 0,5 gram transvet per portie bevat.
5 eenvoudige stappen om transvetten te vermijden
Volg deze handige tips om het gebruik van transvetten te verminderen:
- Gebruik waar mogelijk olie zoals olijfolie en zonnebloemolie in plaats van margarine en boter. Zoek bijvoorbeeld bij het bakken van een cake naar een recept dat goed werkt met olie in plaats van vaste vetten – banaan of worteltaart werkt goed.
- Kies een zachte spread over een harde margarine (kookmargarine) of boter. De meeste spreads zijn tegenwoordig gemaakt met minder dan 1 procent transvet.
- Vermijd het kopen van commercieel gebak, snoep, koekjes, muffins, quiches en pasteien. Bak deze in plaats daarvan thuis met zachte margarine of ongezouten boter.
- Voorkom gebak, inclusief zanddeeg en bladerdeeg.
- Vermijd gefrituurd fastfood, tenzij je weet dat een lage (trans)olie is gebruikt,
